ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ

ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ
(Βάσει οδηγού για τους ασθενείς Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για Αντιμετώπιση ΧΑΠ, 2017)

Οι ενήλικες που έχουν δυσκολία στην αναπνοή ή/και βήχα που επιμένει μπορεί να έχουν Χρόνια Αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
ΧΑΠ είναι πάθηση των πνευμόνων. Υπάρχουν αεραγωγοί που φέρνουν τον αέρα προς τους πνεύμονες (τραχέα, βρόγχοι) που μοιάζουν με κλαδιά ενός δένδρου. Στην άκρη του κάθε κλαδιού υπάρχει ένα μικρό σακίδιο (κυψέλες). Εκεί γίνεται ανταλλαγή του αέρα που είχαμε εισπνεύσει με αέρα που ήδη έχει χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό.
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια προσβάλλει τα πνευμόνια με δυο τρόπους.
1- οι αεραγωγοί γίνονται πιο στενοί λόγω οιδήματος, παρουσίας φλέματος μέσα και από σπασμό των μυικών ινών γύρω από αυτούς.
2- οι πνευμονικές κυψέλες δεν μπορούν να απομακρύνουν τον χρησιμοποιημένο αέρα προς τα έξω και οι πνεύμονες παραμένουν υπερβολικά “φουσκωμένοι”.
Η ΧΑΠ δεν είναι μεταδοτική πάθηση. Οι ενήλικες μπορούν να έχουν ΧΑΠ, όχι όμως και τα παιδιά.
Οι περισσότεροι ασθενείς με ΧΑΠ είναι καπνιστές (ή ήταν καπνιστές στο παρελθόν). Αλλά μερικοί άνθρωποι που ζουν σε χώρους με πολύ κάπνα λόγω θέρμανσής ή τρόπου μαγειρέματος, όπως και οι εργαζόμενοι για πολλά χρόνια σε μέρη με πολύ σκόνη ή καυσαέρια, μπορούν να προσβληθούν από την ΧΑΠ.
Πηγαίνετε στον ιατρό αν η δύσπνοια ή βήχας επιμένουν για διάστημα περισσότερα από 1 μήνα. Οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν τα συμπτώματα για χρόνια προτού ζητήσουν την βοήθεια από τον ιατρό.
Για την διάγνωση χρησιμοποιούνται κλινική εξέταση, λήψη ιστορικού και μια ειδική εξέταση που λέγεται σπιρομέτρηση. Η σπιρομέτρηση είναι απλή και ανώδυνη. Ανάλογα με ευρήματα η ΧΑΠ μπορεί να χαρακτηριστεί ως ήπια, μέτρια ή βαριά.

Τι πρέπει να κάνετε εσείς και οι οικογένειά σας για να μειώσετε την βλάβη των πνευμόνων σας από την ΧΑΠ.
1. Πρέπει να σταματήσετε το κάπνισμα. Είναι το ποιο σημαντικό στην αντιμετώπιση της πάθησή σας. Εσείς ΜΠΟΡΕΙΤΕ να το κάνετε.
* Ζητήστε από τον ιατρό σας πληροφορίες για τα μέσα που μπορούν να σας βοηθήσουν. Υπάρχουν χάπια, ειδικές τσίκλες και αυτοκόλλητα που μειώνουν τα συμπτώματα εξάρτησης από τη νικοτίνη.
* Πείτε στους δικούς σας ανθρώπους ότι σκοπεύετε να κόψετε το κάπνισμα, ζητήστε να απομακρυνθούν τα κουτιά με τσιγάρα από το σπίτι και όποιος θέλει να καπνίσει, ας καπνίσει εκτός σπιτιού.
* Μείνετε μακριά από τα μέρη και από τους ανθρώπους που μπορούν να σας κάνουν να ξαναρχίσετε το κάπνισμα. Απομακρύνετε τα τασάκια από τους χώρους που βρίσκεστε.
* Αποσπάστε την προσοχή σας, ασχοληθείτε με κάτι. Δοκιμάστε να κρατήσετε ένα μολύβι στο χέρι σας αντί ένα τσιγάρο.
* Όταν η επιθυμία για το κάπνισμα γίνετε πιο έντονη, μασήστε την τσίκλα, φάτε λίγα φρούτα ή λαχανικά, πιείτε λίγο νερό.
* Να σκέφτεστε τα οφέλη από διακοπή καπνίσματος τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Αν παρ’ όλα αυτά ξαναρχίσετε το κάπνισμα, μην παρατάτε την προσπάθεια! Δοκιμάστε ξανά και ξανά. Μερικοί άνθρωποι χρειάζονται μερικές προσπάθειες προτού πετύχουν την οριστική διακοπή.

2. Πηγαίνετε τακτικά στον ιατρό σας. Θα χρειαστεί το check-up τουλάχιστον δυο φορές τον χρόνο ακόμα και αν αισθάνεστε καλά. Ο ιατρός μπορεί να σας συστήσει την φαρμακευτική αγωγή – τα εισπνεόμενα φάρμακα, τα χάπια ή/και σιρόπι. Σε περίπτωση των εισπνεόμενων ο ιατρός πρέπει να σας εκπαιδεύσει στην χρήση της αντίστοιχης συσκευής. Δείξτε την λίστα με την αγωγή σας στα μέλη της οικογένειας και κρατήστε την κάπου που οι άλλοι μπορούν να την βρουν σε περίπτωση ανάγκης.

3. Πηγαίνετε στο εφημερεύον νοσοκομείο ή σε ιατρό σε περίπτωση αν η κατάστασή σας επιδεινωθεί.
Προετοιμαστείτε για προβλήματα που μπορούν να προκύψουν στο μέλλον. Βάλτε σε ένα σημείο
* Την κάρτα του ιατρού σας, διεύθυνση του νοσοκομείου και λίστα με τηλέφωνα των ατόμων που μπορούν να σας πάνε εκεί.
* Λίστα με τα φάρμακα που λαμβάνετε
* Το βιβλιάριό σας
* Μερικά χρήματα για κάθε περίπτωση.
Τα σημεία της επείγουσας κατάστασης είναι , όταν
– Δυσκολεύεστε να περπατήσετε
– Δυσκολεύεστε να μιλήσετε
– Τα χείλη και τα δάχτυλά σας αποκτούν μπλε χρώμα
– Οι σφυγμοί σας γίνονται γρήγοροι και άρρυθμοι
– Τα φάρμακα που συνήθως σας ανακούφιζαν, δεν σας βοηθάνε πια.

4. Κρατήστε τον αέρα στους χώρους του σπιτιού σας καθαρό.
* Μακριά από τους καπνούς, ατμούς και έντονες μυρωδιές.
* Αν πρέπει να βαφτούν οι τοίχοι του σπιτιού σας ή να γίνει απεντόμωση, οι εργασίες αυτές πρέπει να γίνουν όταν εσείς δεν βρίσκεστε στο σπίτι.
* Όταν μαγειρεύετε, φροντίστε να είναι ανοιχτό το παράθυρο, πόρτα ή απορροφητήρας.
* Αν για την θέρμανση του σπιτιού σας χρησιμοποιείτε τα ξύλα ή κηροζίνη, να αφήνετε το παράθυρο ή την πόρτα σας λίγο ανοιχτή, για να μπορεί να εισέρχεται καθαρός αέρας.
* Κλείστε τις πόρτες και παράθυρα του σπιτιού σας τις ημέρες που υπάρχει ρύπανση του εξωτερικού αέρα με σκόνη ή καυσαέρια, προσπαθήστε να μείνετε μέσα τις ημέρες αυτές.

5. Προσέξτε το σώμα σας.
* Μάθετε για της αναπνευστικές ασκήσεις και κάντε τις τακτικά.
Να περπατάτε τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα. Βρείτε την άσκηση που σας ευχαριστεί. Όμως ότι και αν κάνετε, ξεκινήστε αργά.
* Να τρώτε υγιεινά, διατηρώντας το βάρος του σώματός σας στα φυσιολογικά όρια .
* Όταν τρώτε, προσπαθήστε να τρώτε πιο αργά, να μην μιλάτε κατά την διάρκεια του φαγητού και να τρώτε μικρότερες μερίδες.
* Αν είστε παχύσαρκος, χάσετε το βάρος.
* Αν είστε αδύνατος, διαλέξτε τις τροφές με μεγαλύτερη ενεργειακή αξία για να πάρει το σώμα σας αναγκαίες θερμίδες.

6. Αν η ΧΑΠ σας είναι σοβαρή, σκεφτείτε πως μπορείτε να κάνετε την ζωή σας πιο εύκολη. Ζητήστε τις συμβουλές και βοήθεια από τους φίλους και την οικογένειά σας. Κάντε τα πάντα πιο αργά. Κάντε τις δουλειές σας καθιστός. Στην κουζίνα, στο μπάνιο και σε κάθε χώρο το σπιτιού φροντίστε να υπάρχει μέρος που μπορείτε να ξεκουραστείτε. Βρείτε τους πιο απλούς τρόπους να μαγειρεύετε, να καθαρίζετε και έχετε πρόσβαση στα πράγματά σας. Χρησιμοποιήστε μικρά βοηθητικά τραπεζάκια ή καροτσάκι. Να φοράτε ρούχα και παπούτσια που είναι ευκολοφόρετα και δεν εμποδίζουν την αναπνοή σας .
Να κάνετε τις βόλτες σας όταν αισθάνεστε καλύτερα. Περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται καλύτερα μετά από την λήψη των φαρμάκων τους. Κανονίστε την βόλτα σας με τέτοιο τρόπο που θα γυρίσετε πριν έρθει η ώρα για την επόμενη λήψη φαρμάκων. Να έχετε τα φάρμακα μαζί σας για περίπτωση ανάγκης.
Να ξεκουράζεστε μετά το φαγητό.
Να διαλέγετε τις διαδρομές όπου υπάρχουν λιγότερες σκάλες και ανηφόρες.
Να έχετε μαζί σας τα τηλέφωνα του ιατρού σας και των ανθρώπων που μπορούν να σας βοηθήσουν.
Αν δεν αισθάνεστε καλά, μείνετε στο σπίτι σας.

7. Αν θέλετε να ταξιδέψετε, ρωτήστε τον ιατρό σας αν μπορείτε να το κάνετε και τι πρέπει να έχετε μαζί σας στο ταξίδι.